اشاره:
فضای سایبری عرصه‌ای است که روند وقایع و تحولات در آن به‌طرز چشم‌گیری سریع‌تر از سایر قلمروهای حیات بشری بوده و گاهی اتفاقاتی که در طی چند ساعت یا چند روز رخ می‌دهد، مسیر آینده جوامع انسانی را برای همیشه دستخوش دگرگونی می‌کند. از این روست که آگاهی نسبت به روندها و جریان‌های روز در این حوزه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در همین راستا، گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی اقدام به انتشار گزارش هفتگی اندیشکده «شورای روابط بین‌الملل» (CFR[1]) به قلم آدام سگال – مدیر برنامه پژوهشیِ خط‌مشی‌های دیجیتال و امنیت سایبری در این اندیشکده – با عنوان «جهان سایبری در هفته‌ای که گذشت»[2] نموده است. این ستون جمعهٔ هر هفته در سایت این اندیشکده منتشر شده و توسط گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی به زبان فارسی بازتاب داده خواهد شد.

متا به دونالد ترامپ اجازه بازگشت به فیسبوک و اینستاگرام را داد

شرکت متا اعلام کرد که تا چند هفته آینده حساب‌های کاربری دونالد ترامپ در فیس بوک و اینستاگرام را بازمی‌گرداند. حساب‌های رئیس جمهور سابق آمریکا به‌دلیل تحریک شورش در ساختمان کنگره ایالات متحده در 6 ژانویه 2021 به مدت نامعلومی تعلیق شده بود. این تعلیق بعداً به توصیه شورای نظارت متا به یک تعلیق دو ساله کاهش یافت – شورایی که در واقع یک بازوی مشورتی است که برای کمک به متا در تصمیمات دشواری که در حوزه تعدیل محتوا پیش می‌آید، تشکیل شده است. [اما هنوز] بازگشت ترامپ به این پلتفرم‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. توییتر که پس از شورش 6 ژانویه، حساب کاربری ترامپ را به حالت تعلیق درآورده بود، در نوامبر 2022 و پس از اینکه ایلان ماسک مالکیت این شرکت را به دست گرفت، حساب کاربری او را بازگرداند. با این حال، ترامپ هنوز به توییتر بازنگشته است و همچنان در شبکه اجتماعی خود تحت عنوان «Truth Social» به فعالیت ادامه داده است.

تأسیس کارگروهی بین‌المللی برای مبارزه با فعالیت باج‌افزار

کارگروه بین‌المللی مبارزه با باج افزار[3] که در نوامبر 2022 توسط کاخ سفید رونمایی شده بود، از روز دوشنبه فعالیت خود را آغاز کرد. هدف از تأسیس این کارگروه این بوده است که با شکل‌دهی به جریان تبادل اطلاعات و اطلاعات، همچنین طراحی چهارچوبی برای خط‌مشی‌ها و مراجع حقوقیِ مطلوب، و ایجاد رابطه میان مجری قانون و مسئولین حوزه سایبری، روندی از همکاری‌های بین‌المللی را در جهت مبارزه با باج‌افزارها سامان دهد. روسیه و ایران – که دو پناهگاه اصلی گروه‌های باج‌افزاری هستند –به همراه چین از حیطه فعالیت‌های کارگروه مذکور مستثنی شدند. استرالیا – رئیس افتتاحیه کارگروه – در ماه‌های اخیر هدف حملات باج‌افزاریِ مهمی قرار گرفته است؛ بعنوان مثال حمله هکرها به شرکت بیمه سلامت مِدیبانک[4]، که منجر به افشای اطلاعات سلامت بیش از 40 درصد از جمعیت استرالیا شد. استرالیا متعاقباً اعلام کرد که آژانس اطلاعات سیگنال و پلیس فدرال این کشور اقدامات تهاجمی بیشتری را علیه گروه‌های باج‌افزار انجام خواهند داد.

ایالات متحده دعوی حقوقی ضد انحصار علیه گوگل اقامه می‌کند

وزارت دادگستری آمریکا به‌همراه گروهی متشکل از هشت ایالتِ این کشور، روز سه‌شنبه از گوگل شکایت کردند و آن را به سوء استفاده غیرقانونی از انحصار خود بر فناوریِ تبلیغات آنلاین متهم کردند. ادعای این دادخواست این است که گوگل کارزاری برای جلوگیری از نصب سرویس‌های تبلیغاتی رقیب و ترغیب کاربران به نصب سرویس‌های این شرکت، همچنین همکاری با کمپانی‌های بزرگ تکنولوژیک برای قراردادن محصولات [نرم‌افزاریِ] خود بر روی دستگاه‌های آن‌ها و [در نتیجه] تضمین تداوم تسلطش بر بازار، به راه انداخته است. این دعوی حقوقی در ادامه روند شکایت‌ ضد انحصار دولت ایالات متحده علیه شرکت‌های تکنولوژی همچون مایکروسافت و اپل طراحی شده است. مانند لینا کان[5] – که رئیس کمیسیون تجارت فدرال (اف.تی.سی[6]) و یکی از مسئولین مهم حوزه تنظیم‌گری است – اظهار کرده است که [دولت امریکا در اقامه این دعوی] رویه جدیدی را در پیش گرفته و رویکردها و استدلال‌های قانونی تهاجمی‌تری را برای مهار سلطه غول‌های تکنولوژی اتخاذ می‌کنند.

ایالات متحده مجموعه باج‌افزار هایو[7] را معدوم کرد.

وزارت دادگستری ایالات متحده و اف.بی.آی اعلام کردند که خانواده باج‌افزار هایو را با مشارکت یوروپل و بازرسان جنایی آلمان و هلند از بین برده‌اند. اف‌بی‌آی اعلام کرده است که از ژوئیه 2022 به شبکه‌های هایو نفوذ کرده و توانسته است کلیدرمزگشایی بیش از 1300 سازمانی که قربانی حمله این باج‌افزار شده بودند را به‌دست آورد. وزارت دادگستری و اف‌بی‌آی همچنین سایت افشاگریِ هایو را نیز مسدود کردند؛ این سایت برای این طراحی شده بود که در صورت امتناع قربانیان از پرداخت باج، آن‌ها را معرفی کرده و اطلاعات به‌سرقت‌رفته‌شان را بصورت عمومی منتشر کند. هایو در سال‌های گذشته یکی از باج‌افزارهای پرکار بوده و اغلب بیمارستان‌ها را هدف قرار می‌داده است. پیش از این سازمان امنیت سایبری و امنیت زیرساخت[8] (CISA) در نوامبر 2022 فاش کرده بود که هایو در دو سال اول فعالیت خود بیش از 100 میلیون دلار از سازمان‌های سراسر جهان اخاذی کرده است.

اندیشکده دی.سی می‌گوید علیرغم تحریم‌ها، چین به روسیه فناوری می‌دهد.

اندیشکده آمریکایی «شتاب‌دهنده خط‌مشی سیلورادو»[9] در پژوهش خود مدعی شده است که روسیه توانسته است علیرغم تحریم‌های اعمال شده پس از حمله به اوکراین، دسترسی به فناوری‌های حیاتی را دوباره برقرار کند. بر اساس این گزارش، چین و هنگ‌کنگ از نوامبر 2022 به‌دنبال احیای دست‌کم 55 درصد از میانگین چرخه کل صادرات خود به روسیه – قبل از جنگ اخیر - بوده‌اند و اقدامات خود برای تحقق این هدف را آغاز کرده‌اند. سارا استوارت[10] – یکی از نویسندگان این گزارش، به نیوزویک گفت این پژوهش مشخصاً این پرسش را پیگیری می‌کند که چین دقیقاً در حال ارسال چه چیزی به روسیه است و آیا این کار با موضع اصولی چین مبنی بر «سکوت اختیار کردن در حوزه تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای هم‌چون تراشه‌ها» تناسب دارد یا خیر. در ماه‌های پس از حمله روسیه به اوکراین، چندین تولیدکننده فناوری چینی از بازار روسیه کناره گرفتند. بااین‌حال، پیشنهاد گزارش مذکور به سازمان‌های نظارتی ایالات متحده این است که با سرمایه‌گذاری مناسب، نظارت و اعمال قانون را بنحوی تقویت کنند تا از دسترسی روسیه به نیمه‌رساناها و سایر کالاهای با کاربرد دوگانه جلوگیری شود.


آدام سگال[11]؛ مدیر برنامه پژوهشی «خط‌مشی‌های فضای سایبری و دیجیتال» اندیشکده CFR
مترجم: علیرضا قبولی شاهرودی

گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی