تأثیر وب‌سایت‌های Clickbait بر میزان ردپای کربن دیجیتالی در جهان

مقیاس ردپای کربن دیجیتالی در جهان
امروزه بیش از نیمی از جمعیت جهان از خدمات آنلاین استفاده می‌کنند. طبق گزارش آژانس دیجیتال We Are Social، بیش از چهار میلیارد نفر در سال 2019، از اینترنت جهت فعالیت‌های آنلاین مانند محاسبات ابری، خدمات استریم و سیستم‌های پرداخت غیر نقدی استفاده کرده‌اند. بر اساس مطالعات انجام شده، سهم این فعالیت‌ها از انتشار CO2 جهانی بین سال‌های 2013 تا 2018، از 2.5 به 3.7 درصد افزایش‌یافته است. این بدان معناست که استفاده جهانیان از فناوری‌های دیجیتال در حال حاضر باعث انتشار بیشتر CO2 می‌شود و تأثیر بیشتری بر گرمایش جهانی نسبت به کل صنعت هوانوردی در جهان دارد؛ بر اساس برآوردها، صنعت هوانوردی منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای در حدود 2.5 درصد شده است.

طبق مطالعات ینس گروگر، محقق ارشد در Öko-Institut[1]، هر درخواست جستجو در گوگل حدود 1.45 گرم CO2 منتشر می‌کند. به عبارتی اگر از یک موتور جستجو برای ایجاد حدود 50 درخواست جستجو در روز استفاده شود، سالانه 26 کیلوگرم CO2 تولید خواهد شد. گوگل در گزارش زیست‌محیطی خود در سال 2017، میزان کربن حاصل از فعالیت‌های خود را برای سال 2016، 2.9 میلیون تن CO2e و مصرف انرژی الکتریکی آن را 6.2 تراوات ساعت (TWh) اعلام کرده است. اما جستجوهای آنلاین به‌هیچ‌وجه هسته اصلی این مشکل نیستند: یکی از بزرگ‌ترین دلایل مصرف انرژی زیاد اینترنت در واقع پخش موسیقی و ویدئو است. طبق گزارش پروژه Shift، میانگین مصرف CO2 ویدئوی آنلاین پخش شده بیش از 300 میلیون تن در سال است، چیزی به‌اندازه کل مقدار تولید دی‌اکسیدکربن در طی یک سال در اسپانیا. همچنین بر اساس پژوهش‌های رالف هینتمن و گروه تحقیقاتی او محاسبه شده است که بسته به اینکه ویدئو از طریق تبلت یا تلویزیون پخش شود، پخش یک ساعت ویدئو باکیفیت فول‌اچ‌دی به حدود 220 تا 370 وات ساعت انرژی الکتریکی نیاز دارد. مقدار تولید دی‌اکسیدکربن آن نیز حدود 100 تا 175 گرم است که تقریباً برابر با رانندگی به مسافت یک کیلومتر با یک ماشین کوچک است. رایانش ابری، وب‌سایت‌های Clickbait، رمز ارزها (بیت‌کوین)، زنجیره‌های بلوکی و فناوری‌های دفتر کل توزیع‌شده (DLT) نیز یکی دیگر از منابع مهم تولید دی‌اکسیدکربن به شمار می‌رود. در ادامه به بررسی میزان انتشار وب‌سایت‌های Clickbait خواهیم پرداخت.

تأثیر وب‌سایت‌های Clickbait بر افزایش میزان ردپای کربن دیجیتالی در جهان
مکانیسم عمل تله کلیک‌ها یا Clickbait بدین صورت است که از تصاویر و عبارات جذاب جهت جذب خوانندگان در سراسر وب‌سایت‌ها استفاده می‌کنند. این وب‌سایت‌ها اغلب در قسمت پایین سایت‌های معتبرتر دیگر یا در فیدهای فیس‌بوک قرار می‌گیرند که به‌عنوان سایت‌های ساخته شده برای تبلیغات ([2]MFA) شناخته می‌شوند. هدف Clickbait هدایت بازدید به صفحات خود است که دارای تبلیغات بنر و پاپ‌آپ برای محصولات و خدمات است. همچنین برخی از سایت‌های MFA می‌توانند میلیون‌ها کلیک را با استفاده از این فرمول دریافت کنند. در همین زمینه مطالعه Ebiquity و Scope [3]تأثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی آن‌ها را آشکار کرده است. نتایج آنها نشان می‌دهد که بسیاری از وب‌سایت مقادیر زیادی کربن در عوض بازده مالی بسیار کم یا خروجی مثبت تولید می‌کنند. به‌طوری‌که بیش از 375 میلیون دلار صرف هزینه تبلیغات شده است. بااین‌حال، نتایج آن‌ها نشان داد که 15.3 درصد از این هزینه‌های تبلیغاتی صرف موجودی‌هایی می‌شود که ارزشی برای کسب‌وکار ایجاد نمی‌کند، درحالی‌که به‌طور هم‌زمان مقادیر زیادی کربن تولید می‌کنند. همچنین مطالعه آنها نشان داد که میانگین وزنی جهانی برای انتشار تبلیغات دیجیتال 670 گرم است که در 116 میلیارد بار نمایش تبلیغات پخش شده است. در همین راستا بر اساس گزارش Scope3، در مجموع 77826 تن دی‌اکسیدکربن از این طریق تولید می‌شود که برابر با میزان دی‌اکسیدکربن تولیدی پرواز 1.35 میلیون مسافر از لندن به پاریس است. آنها دریافتند که میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای بر اساس وب‌سایت‌ها بسیار متفاوت است، به‌طوری‌که انتشار برخی از آنها به 55.2 گرم و برخی دیگر به 4782.8 گرم می‌رسد. وب‌سایت‌های MFA به‌ویژه به دلیل انتشار نسبتاً بالا مورد توجه قرار گرفته‌اند. این وب‌سایت‌ها به‌طور متوسط 26.4 درصد بیشتر از سایر وب‌سایت‌ها (به‌طور متوسط 814 گرم) دی‌اکسید کربن تولید می‌کنند. وب‌سایت‌های Clickbait، به‌ویژه، اغلب دارای تبلیغات مختلف، ویجت‌ها، کوکی‌ها و سایر پاپ‌آپ‌ها هستند که همگی برای اجرا به منابع بیشتر و در نتیجه به انرژی بیشتری نیاز دارند؛ در مقابل، انتشار دی اکسید کربن "وب‌سایت‌های خبری مورد اعتماد[4]، 52درصد کمتر از وب‌سایت‌های MFA بود.

بنابراین Ebiquity و Scope3 به شرکت‌ها پیشنهاد می‌کنند که در انتخاب شرکای تبلیغات آنلاین خودگزینشی ‌تر عمل کنند. این امر منجر به کاهش ردپای کربن خواهد شد و به‌علاوه بازده مالی بهتری را به همراه خواهد داشت. معیار انتشار دی‌اکسید کربن نشان می‌دهند که همه تبلیغات دیجیتال برابر نیستند. توجه به دامنه انتشار گازهای گلخانه‌ای مسیر روشنی را برای این صنعت فراهم می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ شود. بعلاوه اکنون برندها فرصت تفکر در مورد چگونگی کاهش و بهینه‌سازی برای تبلیغات مؤثرتر و بدون کربن را دارند.

جمع‌بندی
همان‌طور که دنیای دیجیتال سهم مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد، درعین‌حال می‌تواند تأثیرات مثبتی نیز به هم داشته باشد. به‌عنوان‌مثال استفاده از فناوری‌های دیجیتال نظیر برگزاری آنلاین جلسات و همایش‌ها، استفاده از خدمات آنلاین جهت خرید روزانه و یا اقدامات بانکی، می‌تواند باعث کاهش سفرها و مصرف سوخت کمتر شود؛ ازاین‌رو تلاش‌هایی جهانی باید به سمت استفاده بیشتر از انرژی‌های نو و پاک و بازیافت کامل تجهیزات الکترونیکی حرکت نمایند؛ در این صورت است که می‌توان ردپای کربن دیجیتالی رو تا حد زیادی کاهش داد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که تأثیرات جوامع انسانی بر روی کره زمین و همچنین تغییر اقلیم و گرمایش جهانی چیزی ورای تصورات انسانی است و دولتمردان با ایجاد برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی می‌توانند در راستای ارتقای آگاهی جوامع جهت کاهش تولید رد پای کربن دیجیتالی تلاش نمایند. در دنیای تولید رد پای کربن دیجیتالی هر درخواست جستجو، هر آهنگ یا ویدئوی پخش شده، هر ایمیلی که میلیاردها بار در سراسر جهان ارسال می‌شود و نرم‌افزاری که مورداستفاده قرار می‌گیرد منجر به افزایش تقاضای جهانی برای مصرف برق و همچنین افزایش انتشار CO2 می‌شود. همچنین مصرف انرژی دیجیتال توسط انسان‌ها نه‌تنها به‌واسطه آنچه انجام می‌دهند تعیین می‌شود، بلکه نحوه انجام آن نیز بسیار مهم است. اتکای فزاینده انسان‌ها به ابزارهای دیجیتال تأثیرات زیست‌محیطی بسیاری به دنبال دارد که نادیده‌گرفتن آن منجر به سخت و پیچیده‌شدن برنامه‌های کاهش رد پای کربن دیجیتالی خواهد شد. بنابراین ضروری است سیاست‌گذاران و حکمرانان با ایجاد سیاست‌های قاطع و کارآمد در راستای کاهش مصرف انرژی و افزایش انرژی‌های سبز و دوستدار محیط‌زیست گامی اساسی بردارند.

گردآورنده: فاطمه بیگلری قوچان عتیق، کارشناس ارشد محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
گروه کشاورزی و منابع طبیعی دیجیتال پژوهشگاه فضای مجازی

منابع:

1. https://www.tikenik.ir/digitalcarbonfootprint
2. https://en.reset.org/you-wont-believe-how-much-carbon-clickbait-websites-produce/
3. https://en.reset.org/how-reduce-your-digital-carbon-footprint-12302019
4. https://en.reset.org/our-digital-carbon-footprint-environmental-impact-living-life-online-12272019
5. https://en.reset.org/open-source-ai-platform-calculates-the-carbon-within-every-individual-tree/
6. https://en.reset.org/how-reduce-your-digital-carbon-footprint-12302019