اشاره:
فضای سایبری عرصه‌ای است که روند وقایع و تحولات در آن به‌طرز چشم‌گیری سریع‌تر از سایر قلمروهای حیات بشری بوده و گاهی اتفاقاتی که در طی چند ساعت یا چند روز رخ می‌دهد، مسیر آینده جوامع انسانی را برای همیشه دستخوش دگرگونی می‌کند. از این روست که آگاهی نسبت به روندها و جریان‌های روز در این حوزه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در همین راستا، گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی اقدام به انتشار گزارش هفتگی اندیشکده «شورای روابط بین‌الملل» (CFR[1]) به قلم آدام سگال – مدیر برنامه پژوهشیِ خط‌مشی‌های دیجیتال و امنیت سایبری در این اندیشکده – با عنوان «جهان سایبری در هفته‌ای که گذشت»[2] نموده است. این ستون جمعه هر هفته در سایت این اندیشکده منتشر شده و توسط گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی به زبان فارسی بازتاب داده خواهد شد.

دیوان عالی امریکا به واتس‌آپ اجازه داد که علیه گروه ان.اس.او به طرح دعوی حقوقی کند؛ بایدن خواهان تنظیم‌گریِ جدی‌تر در حوزه تکنولوژی شد؛ محققین دریافته‌اند که یک گروه جاسوسی سایبریِ روسیه، آزمایشگاه‌های هسته‌ای امریکا را هدف قرار داده است؛ پروازهای امریکا بخاطر از کار افتادن نرم‌افزار مدیریت ترافیک هوایی، به‌مدت 90 دقیقه متوقف شدند؛ جک ما کنترل گروه اَنت را واگذار کرد.

دادگاه عالی ایالات متحده درخواست گروه ان.اس.او را رد کرد

دیوان عالی آمریکا برخلاف درخواست گروه ان.اس.او[3]، مانع شکایت واتس‌آپ از این گروه نشد. واتس‌آپ در دعوی حقوقی خود مدعی شده بود که گروه ان.اس.او با سوءاستفاده از نقصی در کدنویسیِ بخش ضبط پیام صوتی در این نرم‌افزار، اقدام به انتشار یک ویروس و نصب بدافزار «پگاسوس» در گوشی‌های موبایل بیش از هزار و چهارصد کاربر این پیام‌رسان در سطح جهان نموده است. در مقابل، ادعای ان.اس.او در تقاضای فرجامِ خود این بود که به‌عنوان نماینده یک دولت اقدام به بهره‌برداری از این نقطه‌ضعف کرده است و بنابراین می‌بایست در برابر شکایت‌ها دارای «مصونیت دولت‌های خارجی» باشد. این شرکت که متعلق بع رژیم صهیونیستی است، همزمان با چندین پرونده قضایی دیگر نیز درگیر شده است و شرکت اپل و نیز گروهی از روزنامه‌نگاران اهل السالوادور در دادگاه‌های ایالات متحده از این گروه شکایت کرده‌اند. علاوه‌براین، شرکت ان‌اس.او با تحریم‌های کمرشکن آمریکا نیز مواجه شده است. تحریم‌هایی که باعث ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای این شرکت شده است. دولت ایالات متحده اعلام کرده است که هیچ‌گاه شرکت‌های خصوصی را به‌عنوان نماینده یا نیروی وابسته یک دولت خارجی به رسمیت نمی‌شناسد و اینگونه شرکت‌ها باید مطابق با قوانین و قواعد داخلی امریکا رفتار کنند.

جو بایدن خواهان تنظیم‌گری بیشتر در تکنولوژی شد

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، روز چهارشنبه یادداشتی شفاهی را در وال استریت ژورنال منتشر کرد که در آن خواستار مشارکت دو حزب در تنظیم مقررات برای تکنولوژی‌های کلان شده بود. این مقاله خواستار وضع «محدودیت‌های روشن» در مورد داده‌هایی که شرکت‌ها مجاز به جمع‌آوری و ذخیره آن‌ها هستند بود؛ داده‌هایی از جمله تاریخچه مرور اینترنت، موقعیت مکانی، و اطلاعات بیومتریک. او همچنین بر نیاز ایالات متحده برای «بازگرداندن رقابت به بخش تکنولوژی» از طریق محدود کردن قدرت شرکت‌های فناوری بزرگ برای سرکوب رقبای رو به رشد تأکید کرد. اگرچه تصور اینکه جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها از فراخوان بایدن در فضای سیاسی کنونی حمایت کنند، سخت است، اما برخی از منتقدان نگران هستند که اقدام یکپارچه کنگره در مورد این موضوعات منجر به شبیه‌تر شدن ایالات متحده به اروپا شود و بخش فناوری را با مقررات محدود کند و جلوی نوآوری‌ها را بگیرد.

گروه جاسوسی سایبری روسیه آزمایشگاه‌های تحقیقات هسته‌ای آمریکا را هدف قرار داده است

محققان کشف کردند که گروه تهدیدکننده‌ای به نام کولدریور[4] – بعضاً به نام کالیستو[5] نیز شناخته می‌شود – که تحت حمایت دولت روسیه عمل می‌کند، سه آزمایشگاه تحقیقات هسته‌ای ایالات متحده را در یک عملیات فیشینگ مورد هدف قرار داده است. این عملیات از صفحه‌های ورود [به سایت] جعلی برای فریب دادن دانشمندان در آزمایشگاه‌های ملی آرگون، بروکهاون و لارنس لیورمور استفاده کرد تا نام کاربری و رمز عبور خود را تغییر دهند. مشخص نیست که آیا هکرها موفق به نفوذ به داخل شبکه شده‌اند یا خیر. کولدریور به دلیل حمله به سازمان های سیاست خارجی و اطلاعاتی در ایالات متحده و اروپای غربی شناخته شده بود، اما از زمان شروع تهاجم روسیه به اوکراین، هدف خود را تغییر داده است و به طور گسترده سازمان‌ها و افراد مرتبط با تلاش‌های جنگی در اوکراین را هدف قرار داده است.

قطعی کنترل هوانوردی ناشی از خرابی رایانه

اداره هوانوردی فدرال[6] در اوایل این هفته پروازها را به مدت 90 دقیقه پس از از کار افتادن نرم افزار حیاتی که برای اجرای سیستم اطلاع‌رسانی مأموریت‌های هوایی استفاده می‌شود – یعنی نوتام[7] – متوقف کرد. نوتام برای ارائه اطلاعات به خلبانان در مورد تغییر شرایط در حین پرواز استفاده می شود. اداره هوانوردی فدرال مدعی بود که این خرابی احتمالاً خطای انسانی بوده است، زیرا یکی از پیمانکاران هنگام به‌روز رسانی سیستم نوتام، از رویه‌های تعیین‌شده پیروی نکرده بود. در کنار این مسئله، گمانه‌زنی‌هایی نیز در این مورد وجود داشت که این قطعی سیستم در اثر یک حمله سایبری اتفاق افتاده است. اما مقاماتِ کشور به‌سرعت این ادعا را یک حمله سایبری باعث این اتفاقات شده است تکذیب کردند. برخی مقامات در گذشته نیز نسبت به فرسودگی زیرساخت‌های تکنولوژیک فدرال هشدار داده بودند و اکنون مدعی بودند که این قطعی ممکن است یکی دیگر از پیامدهای زیرساخت‌های قدیمی باشد. به‌عنوان مثال، نرم‌افزاری که سیستم نوتام روی آن اجرا می‌شود نزدیک به سی سال قدمت دارد.

جک ما[8] مدیریت «گروه اَنت» را واگذارمی‌کند

جک ما، کارآفرین چینی، مدیریت گروه اَنت – که شاخه‌ای از فین‌تک و پرداخت دیجیتالی شرکت علی‌بابا است که خود او تأسیس کرده است – واگذار می‌کند. از زمانی که مقامات چینی کارزاری برای تشدید فشارهای نظارتی بر غول‌های تکنولوژیِ این کشور به راه انداخته بودند – و به‌عنوان مثال در پیشنهاد عرضه عمومی اولیه (IPO) گروه اَنت در سال 2020 اختلال ایجاد کردند – توجه عمومی به جک ما بنحو ملموسی فزونی یافته بود. تا کنون موضع رسمی این شرکت این بوده است که برنامه‌ای برای پیگیرد قانونیِ این دست مسائل نداشته و در عوض بر تلاش‌های خود را برای بهینه‌سازی کسب‌و‌کار تمرکز می‌کند. در همین حال، به نظر می رسد خصومت پکن نسبت به شرکت‌های بزرگ تکنولوژی اخیراً تغییر کرده است. رگولاتورها اخیراً یک طرح سرمایه 1.5 میلیارد دلاری را برای شرکت اقماریِ اَنت – فعال در زمینه وام مصرف‌کننده – تصویب کردند؛ هم‌زمان یکی از مقامات ارشد حزب کمونیست اعلام کرد که سرکوب «اساساً پایان یافته است». تحقیقی که این هفته توسط کمیته حزب شهرداری هانگژو انجام شد، به این نتیجه رسید که «گروه اَنت» باید «در مسیر درست خود ادامه دهد، نوآوری را افزایش دهد و به تقویت رقابت اصلی شرکت همت گمارد.»


آدام سگال[9]؛ مدیر برنامه پژوهشی «خط‌مشی‌های فضای سایبری و دیجیتال» اندیشکده CFR
مترجم: علیرضا قبولی شاهرودی
گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی