افشاگری اخلاقی و چالش‌های پیش روی آن

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فضای مجازی؛ دکتر صادقی در این جلسه که ادامه بحث در مورد افشاگری به‌عنوان یکی از سویه‌های اخلاقی جدی در فضای مجازی بود، اظهار داشت: اقلیم یا اوضاع جوّی افشاگر معمولا علیه فرد افشاگر است. اقلیم یا اوضاع جوی افکار استعاره‌ای است که از دانش زمین‌شناسی به ودیعت گرفته شده است و معرّف افکار و نظرات محبوب و عامه‌پسند است. افشاگر معمولا باید چیزی را فاش سازد که خوشایند همکاران و هم‌قطاران او در سازمان متبوع خود نیست. گویی که جو، فضا و محیط پیرامونی، مساعد کاری که او در سر دارد نیست. یعنی نظر، نگرش محبوب و جو غالب این است که سازمان، پاک است و کارش را درست انجام می‌دهد.

اما این تنها مشکلی نیست که در برابر یک افشاگر قد علم می‌کند. در یک فضای کار گروهی گمان همه این است که اطلاعاتی مشابه و مشترک با یکدیگر دارند. همین مسئله، زمینه شکل‌گیری مارپیچ سکوت را افزایش می‌دهد؛ چراکه زمینه ترس از انزوا در چنین فضایی بیشتر است. وقتی همه فکر می‌کنند زمینه کاری، دانش کاری و اطلاعات مشترکی دارند، آن‌گاه به نظرات متفاوت، نگاه خاصی خواهند داشت. حال، کار، بسیار سخت‌تر خواهد بود، اگر یکی از اعضای فعلی یا قبلی یک محیط کاری مشترک تصمیم بگیرد نکته‌ای را برملا کند که آگاهی رایج و مشترک و حتی موقعیت شغلی یا اجتماعی دیگر اعضا را به چالش می‌کشد. در حالی که افشاگری دقیقا چنین کاری می‌کند و حتی می‌تواند اساس یک سیستم را متزلزل سازد. در واقع، وقتی شما می‌خواهید در برابر اوضاع جوّی غالب قرار بگیرید، ترس از حذف یا مطرود شدن، شما را گرفتار خواهد کرد.

در مجموع اگر بخواهیم ضوابطی اخلاقی برای افشاگری تعریف کنیم، می‌توان گفت یک افشاگری مبتنی بر اخلاق، بر اساس ضوابط شش‌گانه ذیل انجام می‌پذیرد:

1- افشاگری، آخرین راه حل قلمداد می‌شود.
2- افشاگری درونی بر افشاگری بیرونی اولویت می‌یابد.
3- اسرار شخصی هیچ کسی افشا نمی‌شود.
4- افشاگری با هدف اصلاح امور انجام می‌پذیرد.
5- حتی‌الامکان از افشای سلیقه‌ای و گزینشی اطلاعات پرهیز می‌شود.
6- افشای روند‌های بد بر رویدادهای بد ترجیح داده می‌شود.