کتاب «حکمرانی در عرصه پنجم: گذار به دیپلماسی سایبری» نوشته دکتر عباس قنبری باغستان و دکتر عبدالحسین کلانتری به زودی از سوی انتشارات پژوهشگاه فضای مجازی و انتشارات وزارت امور خارجه منتشر می شود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فضای مجازی، «کتاب حکمرانی در عرصه پنجم: گذار به دیپلماسی سایبری» دارای 10 فصل می باشد و هدف و مبنای تدوین آن مطالعه تطبیقی، مطالعات موردی و پیشنهاد الگوی عملی تدوین دیپلماسی سایبری برای ایران می‌باشد.
در مقدمه این کتاب آمده است:
اهمیت «فضای سایبری» در گستره روابط بین‌الملل به حدی است که برخی از محققان، اهمیت ظهور آن را با اختراع «بمب اتم» مقایسه کرده و تأکید داشتهاند که عرصه سایبری به همان اندازه مستلرم تکاپوی جدی و بیشمارِ دیپلماسی و دیپلماتها است تا بتوان از پیامدها و آسیبهای ملی، منطقه‌ای و بینالمللیِ به مراتب بیشتر، وسیعتر و خطرناکترِ آن (در مقایسه با بمبهای هستهای) اجتناب کرد.
فضای سایبری، به عنوان عرصه پنجم حکمرانی، حوزهای نسبتا جدید برای بسط قدرت و نفوذ در تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی کشورها است. در مطالعهای که در کتب، متون علمی و نیز اسناد ملی و منطقه‌ای خارج از کشور صورت گرفت، در مجموع بیش از هشتاد سند یا اعلامیه تبیینکننده دیپلماسی سایبری کشورها، استراتژیهای ملی، دوجانبه و چندجانبه و بین‌المللی اتخاذشده در ارتباط با دیپلماسی سایبری و رویکردهای جهانی به این مقوله شناسایی شده که همگی نشان از درجه و اهمیت این موضوع در بازیگری منطقه‌ای و بین‌المللی هر یک از کشورها دارد.
فصل اول به عنوان مقدمه‌ای بر دیپلماسی سایبری؛ به مطالعه مسائل، دستورالعمل‌ها، چالشها و رسالت دیپلماسی سایبری در نظم نوین بین المللی می‌پردازد.
فصل دوم، مطالعه جامع اقدامات و سازوکارهای منطقه‌ای و بین‌المللی در ارتباط با دیپلماسی سایبری است و در آن تاکید ویژه‌ای بر روی نقش مهمترین بازیگران اعم از کشورها، سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز نهادهای بخش خصوصی بوده است.
فصل سوم تا هشتم به ترتیب مطالعه موردی اصول دیپلماسی سایبری کشورهای ژاپن، آمریکا، چین، روسیه، اتحادیه اروپا و مالزی است و در آن مبانی دیپلماسی سایبری، اصول و مولفه‌های آن و نیز راهبردهای عملیاتی این کشورها برای پیشبرد اهداف دیپلماسی سایبری این کشورها مورد مطالعه قرار گرفته است.
فصل نهم، به مطالعه پلتفرم‌ها، به خصوص گافام، به عنوان بازیگران جدید در عرصه سایبری پرداخته است. اگرچه پلتفرم ها (و در اینجا گافام) نام یک کشور یا واحد سیاسی با مختصات حکمرانی همراه با قلمرو مشخص و مرزهای جغرافایی معین نیست، با این‌حال به دلیل اهمیت نقش آن‌ها در سپهر سیاست بین‌الملل به صورت مجزا مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته‌اند .تاکید ویژه این فصل بر دیپلماسی شرکتی، عوامل قدرتافزای آن‌ها در حکمرانی شبکهای و نیز چالشهایی که از این ناحیه متوجه دیپلماسی به معنای کلاسیک آن شده، واکاوی شده است.
فصل دهم با عنوان «گذار به دیپلماسی سایبری، چارچوب مفهومی و پیشنهاد الگوی عملی دیپلماسی سایبری در ایران»، در واقع جمعبندی تمامی فصلهای تدوین شده در این کتاب است. در این فصل با استفاده از مطالعه موردی سایر کشورها و نیز تکنیک همافزایی فکری در جلسات بحث متمرکز، در مجموع 24 مقوله به عنوان «جدول مقولات سایبری» برای تدوین الگوی عملی دیپلماسی سایبری کشور پیشنهاد شده است.
نظر کاربران
