کلمه‌ی آن‌بینی یک اصطلاح جدید است که از ترکیب کلمات پیش‌بینی و حال و آن و لحظه ساخته شده است. آن‌بینی ابزار پیش‌بینی حال و ابعاد فاجعه‌ی پیش‌روی با پیش‌بینی اتفاقاتی است که در حال رخ دادن هستند. ابزار اصلی آن‌بینی داده‌ها هستند و در چند دهه‌ی گذشته به صورت روزافزون در اقتصاد و سیاستگذاری بهداشت عمومی و اپیدمولوژی در این زمینه کاوش شده است. به این صورت آن‌بینی اپیدمولوژیست‌ها و سیاستگذاران سلامت را به ابزاری برای شناسایی علایم پاندمی در آینده‌ی نزدیک (بین چند ساعت تا چند روز و چند هفته) مجهز می‌کند.
کلمه‌ی آن‌بینی
[1] یک اصطلاح جدید است که از ترکیب کلمات پیش‌بینی
[2] و حال و آن و لحظه
[3] ساخته شده است. آن‌بینی ابزار پیش‌بینی حال و ابعاد فاجعه‌ی پیش‌روی با پیش‌بینی اتفاقاتی است که در حال رخ دادن هستند. ابزار اصلی آن‌بینی داده‌ها هستند و در چند دهه‌ی گذشته به صورت روزافزون در اقتصاد و سیاستگذاری بهداشت عمومی و اپیدمولوژی در این زمینه کاوش شده است. به این صورت آن‌بینی اپیدمولوژیست‌ها و سیاستگذاران سلامت را به ابزاری برای شناسایی علایم پاندمی در آینده‌ی نزدیک (بین چند ساعت تا چند روز و چند هفته) مجهز می‌کند.
به صورت تاریخی روایت‌های علمی در مورد پاندمی مانند پاندمی آنفلوآنزای اسپانیایی به صورت تدریجی و توسط سیاستمداران و دانشمندان شکل می‌گرفتند. ویژگی پاندمی کووید ۱۹ این است که با گسترش ارتباطات و فناوری داده‌های دیجیتال تعداد زیادی از متخصصین و غیرمتخصصین دچار توهم آن‌بینی و نظارت آنی بر گسترش ویروس می‌شوند. لوکاس انگلمن
[4]، استاد جامعه‌شناسی علم و فناری و تاریخنگار پاندمی در دانشگاه ادینبورا، استدلال می‌کند که سه مشکل اساسی با آن‌بینی در مورد پاندمی ویروس کرونا وجود دارد:
۱. باید به روایت‌هایی توجه کرد که اطلاعات و داده‌های مربوط به همه‌گیری ویروس کرونا را معنادار می‌کنند. آن‌بینی در بین سیاستگذاران تا حد زیادی اهمیت این روایت‌ها را درک نمی‌کند. این روایت‌ها کمک می‌کنند که همه‌گیری معنادار شود. مثلاْ در آمریکا روایتی نژادپرستانه شکل گرفت که این ویروس را ویروس چینی نامید و در ایران طلاب چینی در قم در معرض تهمت آغاز پاندمی قرار گرفتند. روایتی در مورد اینکه این ویروس از کجا شروع شد و به کجا ختم خواهد شد تنها از آن‌بینی حاصل نمی‌شود.
۲. آن‌بینی بداهت داده‌ها را پیش‌فرض می‌گیرد. ناخودآگاه داده را با فکت و واقعیت یکی می‌گیرد که صحیح نیست. همین موجب نوعی توهم می‌شود که وقتی تعداد انسان‌های درگیر و مسیر حرکت بیماری را بر روی چارت‌ها می‌بینیم، معنای آن را هم می‌دانیم. اما آن‌بینی وسیله‌ی مشاهده‌ی علمی و معنادار نیست. پیشنهاد انگلمن این است که باید در آن‌بینی به تحلیل کیفی وزنی به اندازه‌ی داده‌های کمی داد.
۳. آن‌بینی یک حس خودکفایی و کنترل را به سیاستگذاران منتقل می‌کند که باز هم چیزی بیش از توهم نیست. سیاستگذاران با آن‌بینی دچار برداشت محدود از تخصص می‌شوند. یعنی تخصص را به حلقه‌ی کوچکی از متخصصان محدود می‌کند که درگیر آن‌بینی هستند و نتایج رضایت‌بخشی از تلاش آنها حاصل می‌شود. اما در زمان پاندمی و همه‌گیری ما نیاز به گسترش حلقه‌ی متخصصین و نگاه بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای به این پدیده داریم.
نگارنده: امیررضا باقرپور شیرازی (دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری)
تهیه شده در گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی
نظر کاربران
