تاریخ شروع: ۱۴۰۰/۰۴/۱۲تاریخ پایان: ۱۴۰۰/۰۴/۱۲تعداد بازدید: ۲۰۲ سلسله نشست های دیده بان صوت و تصویر اتحادیه اروپا
نوع رویداد: سمینار
سطح برگزاری: بین المللی
آدرس محل برگزاری: ---
محورهای رویداد: یکی از مسایل مهم دربررسی قانون خدمات دیجیتال و قانون بازار دیجیتال در اتحادیه اروپا این است که آیا اروپا با یک تغییر پارادایمی در حوزه تنظیم گری دیجیتال روبرو است یا صرف قانون الزاماتی بیشتر از قوانین سابق در این حوزه دارد.از این رو مساله تغییرها و چالش های این قانون از ددیگاه های متفاوت می تواند نشان دهد که اروپا یا یک تغییر پارادایمی تنظیم گری روبر است یا خیر و مهم تر از آن آیا می توان به اجرای این مقرات جدید امید داشت.
به گزارش پژوهشگاه فضای مجازی به نقل از ساترا، سلسله نشست های دیده بان صوت و تصویر اتحادیه اروپا به بررسی ابعاد مختلف قانون جدید خدمات دیجیتال اروپا و اثرگذاری آن به صور خاص بر صنعت صوت و تصویر می پردازد.
در نشست مقدماتی این جلسات که به صورت چکیده در این گزارش به آن پرداخته شده، به بررسی کلی قانون خدمات دیجیتال از منظر تغییر پارادایمی پرداخته شده است. در واقع سوال اساسی این است که آیا قانون خدمات دیجیتال نشان دهنده تغییر پارادانی در اتحادیه اروپا نسبت به تنظیم گری است؟
تاریخچه تنظیم گری خدمات دیجیتال در اتحادیه اروپا
اولین سند تنظیم گری خدمات دیجیتال در اتحادیه اروپا، دستورالعمل تجارت الکترونیک سال 2000 است یکی از قواعد محوری این دستورالعمل رژیم مسئولیت محدود و همین طور فقدان الزام نظارت کلی بود. این دستورالعمل پاسخگوی نیازهای خدمات دیجیتال در سال 2000 و دنیای بدون فیس بوک، یوتیوب و گوشی های هوشمند بود. تمرکز این دستوالعمل بر روی تجارت است این در حالی است که رسانه های جدید و پلتفرم های دیجیتالی جدید تاثیرات مهم تری بر آزادی بیان، تنوع فرهنگی، انتخابات و دموکراسی دارند. از این رو دستورالعمل سابق پاسخگوی نیازهای جدید نخواهد بود. با این وجود عامل موفقیت دستورالعمل تجارت الکترونیک در سادگی آن بود.
اتحادیه اروپا در قالب دو دستورالعمل استثناهایی را برای دستورالعمل تجارت الکترونیک ایجاد کرده است. یکی در قالب دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری 2018 اتحادیه اروپا که الزاماتی را برای ارائه دهندگان خدمات ویدئویی مبنی بر حفاظت از کودکان و نوجوان در مقابل محتوای مضر و آسیب رسان، حفاظت از عموم در برابر محتوای غیرقانونی و قواعدی برای ارتباطات تجاری ایجاد کرده است.
دوم در قالب دستورالعمل حق نشر در بازار واحد اروپایی در سال 2019 الزاماتی را برای پلتفرم های اشتراک گذاری محتوای آنلاین مبنی بر مسئولیت مستقیم در مورد محتوای بدون حق نشر کاربران ایجاد کرده است. از سویی دیگر اگر پلتفرم ها نشان بدهند که تمام تلاش خود را انجام دده که محتوای فاقد حق نشر بازگذاری نشود و به محض اطلاع حذف شود، مسئولیتی ندارد. سند بعدی مقرراتی در مورد جلوگیری از انتشار محتوای تروریستی آنلاین است.
قانون خدمات دیجیتال از منظر سیاست گذاران متخصصان و تنظیم گران
اتحادیه اروپا در حال حاضر مشغول بررسی بسته پیشنهادی قانون خدمات دیجیتال است که به دو بخش تقسیم شده بخش نخست قانون خدمات دیجیتال که قواعدی را برای مسئولیت های خدمات دیجیتال وضع کرده است و بخش دوم، قانون بازارهای دیجیتال که قواعدی پیشینی را بر پلتفرم های آنلاین بزرگ که به دروازه بان های دیجیتالی معروف هستند اعمال می کند.
قانون خدمات دیجیتال قواعدی یکسان را برای همه پلتفرم ها و قواعد بیشتری را بر مبنای اندازه پلتفرم و ریسک اثرگذاری ان وضع می کند. قانون بازارهای دیجیتال دروازه بان های دیجیتالی را هدف تنظیم گری قرار داده است. دروازه بان های دیجیتالی پلتفرم های آنلاینی هستند که اثر مهمی بر بازار داخلی دارند، دروازه ورود کاربران تجاری برای دسترسی به مشتریان خود هستند و موقعیتی با ثبات، مستمر و با دوام دارند.
دروازه بانان دیجیتالی در قانون خدمات دیجیتال
قانون بازارهای دیجیتال قدمی موثر و رو به جلو برای دستیابی به هدف برابری زمین بازی خواهد بود. با این وجود این قانون به تنهایی موثر نخواهد بود. این قانون در کنار دیگر قوانین توانایی رسیدن به ایجاد بازی برابر را خواهد داشت. یکی از موارد مهم در این قانون محدوده اعمال و کاربرد آن است. بر طبق دو قانون پیشنهادی، بازیگران مختلفی تحت تنظیم گری قرار می گیرند.
مفهوم دروازه بان ها که در قانون بازارهای دیجیتال عنوان شده است بسیار با مفهوم پلتفرم های بزرگ در قانون خدمات دیجیتال و همچنین پلفترم های اشتراک گذاری ویدیو در دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری 2018 اتحادیه اروپا هم پوشانی دارد. این مفهوم همچنین شبکه های تبلیغاتی را نیز در بر می گیرد که با حوزه صوتی و تصویری کاملا مرتبط است. بر اساس این مفاهمی خدمات دروازه بانان دیجیتالی خدمات اصلی حوزه دیجیتال هستند در نتیجه فعالیت آن ها اثرات مهمی در بازار واحد دیجیتال اتحادیه اروپا خواهد داشت. مفهوم دیگری چون موقعیت پایدار و مستمر آنان و دروازه بودن آنان برای فعالیت کاربران تجاری از مفهوم سازی های جدید قانون خدمات دیجیتال است. این مفهوم سازی نیازمند شاخص هایی برای شناسایی بازیگران به عنوان دروازه بانان دیجیتالی است. شاخص هایی همچون سطح دسترسی مصرف کنندگان نظیر شاخص 10 درصدی از بازار در این قانون عنوان شده است.
نکته مهم دیگر آن است که پلتفرم ها با توجه به شاخص ها باید اعلام کنند که در دسته دروازه بانان قرار می گیرند البته کمیسیون به این اعلام اکتفا نکرده و صلاحیت بازرسی را برای بررسی موارد احتمالی برای خود در نظر گرفته است. این فرآیندی است که به آن در اصصلاح تعیین و گزینش می نامند این فرایند شبیه فرایند ثبت نام است با این تفاوت که به محض تعیین و گزینش الزامات بر این بازیگران اعمال می شود.
سه گانه دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری، حق نشر و قانون خدمات دیجیتال
قانون خدمات دیجیتال باید نسبت خود را از نظر اجرایی سازی، محدوده تنظیم گری، نقاط افتراق و اشتراک با سایر قوانین اتحادیه اروپا روشن سازد در حالی که این قوانین از پیچیدگی برخوردار هستند. در مواجهه با محتوای غیرقانونی دارای قواعد و تنوعی است که نیازمند هماهنگی و همگونی این قواعد است. در مواجهه با محتوای آسیب رسان و مضر عدم شفافیت بیشتری حاکم است. قواعدی مشخص در مورد محتوای آسیب رسان در دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری وجود دارد این در حالیست که در قانون خدمات دیجیتال بیان شده که این قانون هدفی برای تنظیم گری محتوای آسیب رسان و مضر ندارد با وجود این که قانون خدمات دیجیتال به منظور تحقق آزادی بیان نمی خواهد محتوای آسیب رسان را مورد تنظیم گری قرار دهد. با نگاهی دقیق تر به قوانین تبلیغات آنلاین مفهوم محتوای آسیب رسان مطرح می شود. بنابراین قانون خدمات دیجیتال در جایی که پلتفرم های بزرگ را هدف تنظیم گری قرار داده است می تواند محتوای آسیب رسان و مضر را نیز مورد تنظیم گری قرار دهد. نقطه قوت قانون خدمات دیجیتال تکمیل کردن نواقص قوانین سابق است. به طور مثال افزودن الزامات شفافیت یکی از نقاط قوت این قانون است. از سویی دیگر گزارش دهندگان قابل اعتماد نیز از دیگر ارزش های افزوده های این قانون است. این بخش در حوزه صوتی و تصویری در ارتباط با حفاظت از مالکیت معنوی دیده شده است. اما نکته مهم در اجرایی سازی موثر این قوانین ایجاد هماهنگی هارمونی حقیقی میان این قواعد و مقررات مختلف است چرا که مرزکشی میان محدوده های بعضا هم پوشان بسیار سخت و دشوار خواهد بود و از سویی دیگر باید از سواستفاده از الزامات تدوین شده توسط ذینفعان جلوگیری کرد.
قانون خدمات دیجیتال از منظر بازیگران صنعت
بی تردید تمام تلاش های حوزه تنظیم گری با هدف ایجاد تغییرات و اثرات بر بازیگران بخش صنعت اتفاق می افتد و جلوه نهایی آن بر کاربران است. در نتیجه باید توجه ویژه ای به پیچیدگی چهارچوب های قانون گذاری در اتحادیه اروپا کرد. علاوه بر اسناد تقنینی، اتحادیه اروپا برنامه های عملیاتی دارد که ارتباط این برنامه های عملیاتی با قوانین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
یکی از مبناهای اصلی تنظیم گری در اتحادیه اروپا مسئله حقوق اساسی و به طور خاص آزادی بیان است . آزادی بیان نه تنها به معنای دریافت اطلاعات بلکه به معنای دریافت اطلاعات بی طرف است. این اصول در دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری و قانون خدمات دیجیتال قابل مشاهده است چرا که بسیار بر روی سازو کار شکایت، سازو کار جبران خسارت و شفافیت در برابر کاربران تاکید شده است.
مساله دوم و حیاتی تر به طور ویژه بعد تعلیق حساب هایی که در ایالات متحده اتفاق افتاد. اجرایی سازی استانداردهای محتوایی بخش خصوصی و عمومی است. در واقع تقابل ساحت عمومی و خصوصی در شکل گیری استانداردهای محتوایی مساله بسیار مهمی است. این مساله در دستورالعمل رسانه های صوتی و تصویری قابل مشاهده است چرا که تنها سند قانونی است که به طور مستقیم بر شرایط استفاده و خدمات پلتفرم ها اثر می گذارد.
از سویی دیگر در قانون خدمات دیجیتال نیز به نهاد بازبینی عمومی مستقل اشاره شده است.
ایرلند کشورمیزبان پلتفرم های بزرگ به سوی وظایف جدید در قانون خدمات دیجیتال
قانون خدمات دیجیتال با محوریت تنظیم گری محتوا شکل گرفته است، منطقی که نهاد تنظیم گری بریتانیا از آن پیروی می کند. از سویی دیگر قانون خدمات دیجیتال سعی دارد تا ارزش هایی چون آزادی بیان، تنوع فرهنگی، کرامت انسانی و مبارزه با اطلاعات گمراه کننده را نیزدنبال کند. اهدافی که با ماموریت های نهاد تنظیم گر ایرلند همسو است. به طور کلی از دو منظر می توان به قانون خدمات دیجیتال نگاه کرد، منظر نخست ذکر ویژگی های مثبت این قانون و منظر دوم جنبه هایی از قانون است که نیازمند مباحثه بیشتر است. نکته دیگر آن که تنظیم گر ایرلند در حال تقویت موقعیت خود و افزایش محدوده تنظیم گری است. همانطور که رویکرد تنظیم گیری محتوا در قانون خدمات دیجیتال در حال مفصل بندی مجدد است، نهاد تنظیم گر ایرلند به منظور توسعه موقعیت خود در حال تقنین قانونی در مورد تنظیم گیری محتوای آسیب رسان آنلاین است. یکی از ویژگی های مثبت قانون خدمات دیجیتال تفاوت میان پلتفرمها و پلتفرم های شبیه به بازار است. در کنار ویژگی های مثبت این قانون ساختار تنظیم گری پیشنهادی در قانون خدمات دیجیتال بسیار مساله مهمی است و موجب شده که بسیاری از تنظیم گران محتوایی به اجماع نرسیده باشند که چه کسی مسئول هماهنگی در ارتباط با اجرایی سازی قانون است. از این چالشی مهم در هماهنگی میان نهادهای تنظیم گر وجود دارد و این مساله برای ایرلند به عنوان میزبان پلتفرم های بزرگ اتحادیه اروپا از اهمیت بالاتری برخوردار است.
جمع بندی اروپا و پارادایم جدید
قانون خدمات دیجیتال یک مفصل بندی جدید از ساختار تنظیم گری در اتحادیه اروپا است. از دیدگاه تدوین کنندگان آن مسیری که در حال پیمودن است، مسیر درستی است اما نیازمند مباحثه و مذاکره است. ستون های این ساختمان جدید از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند که یکی از مهم ترین ستون های آن قواعد بخشی تنظیم گری موجود و پیشین است.
ارتباط میان این قوانین و ارتباط میان تنظیم گران بخشی به منظور اجرایی سازی قانون جدید از اهمیت بالایی برخوردار است. از سویی دیگر بازیگران صنعت معتقدند کمپانی ها و پلتفرم ها سعی کرده اند در طی زمان نظام های گوناگون خود تنظیم گری را در ارتباط با مسائل متفاوت به وجود بیاورند در نتیجه قوانین و مقررات جدید نباید به گونه ای باشد که کلیت این نظام ها را زیر سوال ببرد.
با این وجود همگی اذعان دارند که قانون خدمات دیجیتال از پیچیدگی های زیادی برخوردار است و این نشست ها مقدمه و شروع مباحثه طولانی به منظور تصویب این قانون و اجرایی سازی آن است.
قانون خدمات دیجیتال با هدف حفاظت از حقوق اساسی شکل گرفته است در نتیجه همه ازلامات آن باید متناسب با ارزش های محوری مندرج در حقوق اساسی باشد.
عناوین نشست ها :
سخنرانان :
مخاطبان:
